نهاد تسلیم کالای جانشین در کنوانسیون بیع بین المللی کالا (۱۹۸۰ وین) و تطبیق آن با حقوق ایران

در عقد بیع، اعم از داخلی یا بین المللی، فروشنده باید کالای مطابق با قرارداد را به مشتری تسلیم کند. چنانچه بایع از تعهد تسلیم کالای مطابق، تخلف ورزد، برای مشتری ضمانت اجراهایی وجود دارد. یکی از این ضمانت ها که در کنوانسیون بیع بین المللی کالا در اختیار مشتری قرار می گیرد، درخواست تسلیم کالای جانشین است. بند 2 ماده 46 کنوانسیون در راستای احترام به قرارداد و تضمین بقای آن، برای مشتریِ زیان دیده این حق را قائل است تا درخواست اجرای تعهد را در قالب اخذ کالای جانشین از بایع بخواهد . در حقوق ایران با استقرا در مواد قانون مدنی و قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان (مصوب 1388)، نهاد تسلیم کالای جانشین به مفهومی که در کنوانسیون آمده وجود ندارد و حسب نوع مبیع (کلی فی الذمه یا عین معین) متفاوت است. بررسی نهاد تسلیم کالای جانشین در کنوانسیون بیع بین المللی کالا (1980 وین) و حقوق ایران محور مطالعه این نوشتار است. گرچه ایران تاکنون به کنوانسیون مزبور ملحق نشده است، مقایسه آن دو مفید است و در صورت الحاق ایران به کنوانسیون، می تواند راهگشا باشد.